maandag 30 maart 2009

Afspraak

Als Job over veertien jaar in het bezit is van een rijbewijs wil hij graag met de zwarte BMW op pad. 'Jij moet dan voorin naast mij zitten en vertellen waar we langs moeten rijden. Mamma en Lot moeten dan samen op de achterbank. Dat lijkt mij heel leuk. Zullen we dat doen?'

Omdat dit nog heel veel jaren gaat duren is Job's grootste zorg dat we deze afspraak misschien wel gaan vergeten. Ik stel voor om het op te schrijven. Dit idee geeft rust. Hij kan nu slapen.

Bij dezen.

dinsdag 24 maart 2009

Fietsendieven

Collega H. is van mening dat ons werk gelijkenis begint te vertonen met een B-film. Collega B. wil liever vandaag dan morgen beginnen met een filmclub. Ondergetekende vertoont in klas 3 Elephant van Gus van Sant. Thuis worden pakketjes dvd's uit de U.K. bezorgd. Het 'geheime' woord van de afgelopen week was 'film'.

Hoogtepunt was het afgelopen vrijdag aantreffen van één van de toppers uit de l'histoire du cinema bij das Aldi. Voor minder dan acht euro lag daar tussen de blikken tonijn en zakken pindanootjes Vittorio De Sica's meesterwerk Ladri di Bicicletti.

Anders dan anders ging ik mijn boodschappenlijst afwerken. Ladri di Biciclette is een film die vaak en hoog op lijstjes voorkomt. Ik heb de film maar één keer gezien. Deze moest en zou dus gekocht worden. Dan maar wat zuiniger met babydoekjes om de aankoop te verantwoorden.

De film gaat over hoe de maatschappij de waardigheid en het zelfvertrouwen van een man aantast terwijl hij z'n uiterste best doet het hoofd boven water te houden.

Daarom kopen velen bij das Aldi. Hier verwacht je een B-film met slechte acteurs.

zaterdag 21 maart 2009

Elephant

Onderwijs en actualiteit. Een combinatie die je niet altijd moet willen. Is kennis niet universeel en per definitie actueel. Door de gebeurtenissen in de Heimat van vorige week vertoon ik in klas 3 de film Elephant van Gus van Sant. Een poging tot levensvaardigheid zullen we maar zeggen.

Elephant is een speelfilm gebaseerd op de slachting die in 1999 werd aangericht op de Columbine High School in Littleton, Colorado. Toen ik deze film ik voor het eerst zag tijdens een nachtelijke voorstelling op het filmfestival Rotterdam sprak tempo en vorm mij erg aan. Lekker loom en heerlijk strak.

Mijn grootste angst bij het laten zien van de film aan leerlingen was niet het onderwerp, maar het tempo. Zouden zij zich hierover heen kunnen zetten en gegrepen worden door het onderwerp. Gelukkig, de lange trage shots door de gangen van de school werden ademloos bekeken. Het spelen met tijd en snelheid werd bij het bespreken geen onderwerp.

Voor mij is de film deze week alleen maar beter geworden. Dat iemand een film kan maken over een onderwerp dat zorgt voor hevige maatschappelijke ontwrichting zonder direct moraliserend te worden. Wat een weldaad. De film laat alleen maar zien.

Elephant toont geweld. Geweld zonder opsmuk. Geweld krijgt geen sociale context. Geweld is hier enkel willekeurig, terloops en zonder doel. Identificatie is door vorm en stijl onmogelijk.

Na de vele analyses over het hoe en waarom van Winnenden gelezen te hebben is Gus van Sant's Elephant een antwoord dat maar geen antwoord wil zijn.

dinsdag 17 maart 2009

Oldambt

"Daar kan er misschien nog een stoel worden bijgeschoven." Of ik er bezwaar tegen heb plaats te nemen in het zaaltje naast de kerk. Een drager loodst mij langs de lijkwagen naar de ingang. Langs de randen en aan drie rijen met tafels zit het volgepakt met bekenden van de overledene. Kaarsen worden aangestoken. Zien doen we het niet. Er is enkel geluid. Een begrafenis is per definitie onwerkelijk. Zonder beeld helemaal.

Na de dienst kwam de uitvaartleider ons vragen te blijven zitten en op zijn teken de zaal te verlaten om aan te sluiten bij de rouwstoet. De tien minuten die volgden waren ongemakkelijk en vreemd. Iedereen keek onbestemd naar iets of niets. Stilte kent ook variaties in toonhoogte.

Mijn ogen waren gericht op de half open vitrage waardoor ik de hoofdstraat van het dorp kon zien. Er was weinig tot geen verkeer. Alles stond stil.

De begraafplaats van Oostwold was nat en drassig. Halverwege hield de lange stoet stil en zagen wij van een afstand hoe de naaste familie de kist in het graf plaatste. Het sombere weer maakte de scene compleet. De stoet sloot aan om gezamenlijk de laatste eer te bewijzen.

Mijn vroegere buurjongen werd begraven. Te jong. Dat mag gewoon niet mogen.

In alles was het een terug in de tijd. Het decor voelde vertrouwd en goed.